Sanktuarium
Kult maryjny w Sierpcu notuje się już od XV wieku i związany jest on z legendarnym objawieniem się Matki Bożej klerykowi Andrzejowi w czasie zarazy pustoszącej Mazowsze w 1483 roku. Pierwotnie ośrodkiem kultu była studnia na łące w pobliżu obecnego kościoła (zachowana do dziś, z nową kapliczką z pocz. XX wieku). Od końca XVI wieku notowana jest w kościele obecność figury Matki Bożej z Dzieciątkiem (zobacz więcej >>), od początku przybieranej w sukienki i korony. Po osadzeniu przy kościele benedyktynek sprowadzonych z Chełmna na początku XVII wieku i stworzeniu stałego ośrodka kontemplacji, Sierpc zasłynął jako ponadregionalny ośrodek pielgrzymkowy.
Kult wyraźnie osłabł w wieku XVIII, a w XIX prawie wygasł. Po kasacie opactwa benedyktynek w 1892 r., kościół znalazł się pod opieką kleru diecezjalnego. Wówczas rozpoczęto usilne próby wskrzeszenia kultu (liczne inwestycje materialne, uroczystości religijne). Kult o zasięgu lokalnym trwa do dziś. Benedyktynki wróciły do klasztoru w 1947 r. W 1981 r. powołano przy kościele parafię p.w. św. Benedykta. Koronacja figury na prawie papieskim w 1983 r. potwierdziła 500-letnią tradycję kultu maryjnego w Sierpcu, lecz nie wpłynęła na gwałtowny rozwój czci w sierpeckim sanktuarium. Od 2004 r. duszpasterstwo parafialne oddano pod opiekę księżom ze Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego (Pallotyni).
/opracowano na podstawie: Tomasz Kowalski, Wizerunek łaskami słynący jako nośnik wartości kulturowych na przykładzie średniowiecznych rzeźb kultowych w sanktuariach maryjnych w Polsce, mps pracy magisterskiej, Toruń 2015 [dostęp: Archiwum Zakładu Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej UMK w Toruniu]/